Τι γύρευε ο Μακρόν στην Ουάσιγκτον;

Η σχέση της Γαλλίας με τις ΗΠΑ είναι περίπλοκη (όπως καθετί γαλλικό…) και όπως όλες οι βαθιές σχέσεις έχει περάσει πολλές διακυμάνσεις. Το βέβαιο ωστόσο είναι ότι οι Αμερικανοί λατρεύουν τη Γαλλία στην οποία εν μέρει οφείλουν την επιτυχία της επανάστασης τους και οι Γάλλοι θαυμάζουν τις ΗΠΑ χωρίς να το ομολογούν εκτός από τον Toqueville που δημοσίευσε το 1835 το κλασσικό του έργο “Η Δημοκρατία στην Αμερική”.

Ως διανοούμενος πριν γίνει πολιτικός, είναι βέβαιο ότι ο Μακρόν το έχει διαβάσει αλλά μάλλον δεν ήταν το αντικείμενο των συζητήσεων του με τον Αμερικανό πρόεδρο αυτή την εβδομάδα ούτε στο κοσμικό εστιατόριο της Georgetown όπου δείπνησαν μετά συζύγων ούτε στις επίσημες συνομιλίες στο Λευκό Οίκο.

Η ατζέντα ανάμεσα στις δύο σύμμαχες χώρες περιελάβανε τον πόλεμο στην Ουκρανία, τις σχέσεις με την Κίνα, αλλά και τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Ευρωπαϊκή Ένωση. H συνάντηση του Μακρόν με τον Μπάιντεν αποκτά μεγαλύτερη σημασία στη σημερινή ευρωπαϊκή συγκυρία όπου κατά κοινή ομολογία η ισχυρότερη χώρα της ΕΕ, η Γερμανία, δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες που της αναλογούν ενώ δύο άλλες μεγάλες χώρες, η Μ.Βρετανία και η Ιταλία, θεωρούνται ασταθείς.

Και στη σημερινή συγκυρία, οι ΗΠΑ χρειάζονται την Ευρώπη. Ο πόλεμος δεν μπορεί να τελειώσει χωρίς ευρωπαϊκή συμβολή και μια φιλόδοξη ατζέντα που να περιλαμβάνει ένα ευρωπαϊκό μέλλον για την Ουκρανία αλλά και μια διαφορετική σχέση με τη Ρωσία. Η Κίνα αποτελεί για την Ουάσιγκτον το μεγαλύτερο στρατηγικό διακύβευμα. Ο ανταγωνισμός δεν αφορά μόνο το οικονομικό πεδίο αλλά μια ριζικά αντίθετη ιδεολογία που αν επικρατήσει είναι βέβαιο ότι θα απειλήσει τη δημοκρατία και τον τρόπο ζωής του δυτικού κόσμου. Στη Γερμανία σήμερα, όπως άλλωστε συνέβη και με τη Ρωσία, κυριαρχεί η αντίληψη ότι όσο κάνουμε εξαγωγές δεν έχουμε πρόβλημα. Η τόσο κοντόφθαλμη αυτή οπτική δοκιμάζεται στο πεδίο της μάχης στην Ουκρανία και προκαλεί μια ευρωπαϊκή οικονομική και ενεργειακή κρίση οι συνέπειες της οποίας δεν είναι ακόμη προβλέψιμες.

Ποια άλλη χώρα μπορεί λοιπόν να σηκώσει το βάρος μιας ευρωπαϊκής απάντησης εκτός από τη Γαλλία; Εύκολο να το λες, δύσκολο να γίνει παρόλα αυτά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργεί με συναινέσεις και το σήριαλ με το πλαφόν στο φυσικό αέριο δείχνει πόσο τα εθνικά συμφέροντα τείνουν να επικρατήσουν της μεγάλης στρατηγικής.

Ο Μακρόν είναι ίσως ο μόνος που έχει όραμα για την Ευρώπη αλλά θα χρειαστεί συμμάχους για το υλοποιήσει. Και η Γερμανία με το μετέωρο βήμα του πελαργού που χαρακτηρίζει τη σημερινή της κυβέρνηση, τον αντιευρωπαϊκό προστατευτισμό που υιοθέτησε, τη διστακτικότητα να συμβάλει στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής άμυνας λειτουργεί σε βάρος του κοινού ευρωπαϊκού μέλλοντος.

Η διαπίστωση αυτή εκφράζεται σε όλους τους τόνους και εντός Γερμανίας Ο Πέτερ Αλτμαιερ, δεξί χέρι της Μέρκελ για πολλά χρόνια, ήταν σαφής μιλώντας την περασμένη εβδομάδα στο Athens Security Forum: “Εργάσθηκα όλη μου τη ζωή για τη γαλλο-γερμανική σύγκλιση και τώρα την βλέπω να κινδυνεύει.” Στο επίπεδο του, οι άνθρωποι συνήθως μετρούν τα λόγια τους, άρα το ρήγμα δεν είναι επιφανειακό.